Prof. Dr. Erdal Tanas KARAGÖL
Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
Öğretim Üyesi
Bugün 2018 yılının son günü. Şöyle bir yıl geriye gidip, ”2018 yılında ekonomide neler oldu?” diye baktığımızda ekonomide çok önemli gelişmelerin olduğunu söyleyebiliriz.
YENİ HÜKÜMET SİSTEMİNE GEÇİLDİ
24 Haziran seçimleri sonrasında Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçilmesiyle bakanlıklarda yeniden yapılandırılmaya gidildi ve ekonomi ile ilgili bakanlıkların sayısı azaltıldı hatta en önemlisi de ekonomi yönetimi tek elde toplandı.
YOĞUN KUR HAREKETLİLİĞİ YAŞANDI
Yılın ilk iki çeyreğinde gerçekleşen yüzde 7,2 ve 5,3 oranındaki ekonomik büyümenin ardından Ağustos ayında yaşanan kur hareketliliği ile kur, faiz ve enflasyon döngüsünün hızla çalıştığı, enflasyon ve faizin hızla arttığı bir ortam oluştu. Bu dönemde ekonomide yeni bir yol haritasına ve yeni bir hikayeye ihtiyaç hasıl oldu.
YENİ EKONOMİ PROGRAMI (YEP) AÇIKLANDI
Ağustos ayında yaşanan kur hareketliliği sonrasında ekonomide yaşanan şokların makroekonomik göstergelere olumsuz yansıması sebebiyle Eylül ayında Yeni Ekonomi Programı (YEP) açıklanarak ekonomide yeni bir döneme girildi.
Yeni Ekonomi Programı (YEP) ile ekonomide dengelenme, disiplin ve değişim ekseniyle hem yapısal sorunların neden olduğu enflasyon, cari çık, dış sermaye ihtiyacının azaltılması hem de üretimin dışa bağımlılığını azaltması konusunda Türkiye ekonomisine yeni bir yol haritası sunulmuş oldu.
Ekonomide dengeleme ile 3. çeyrekte ekonomik büyüme yüzde 1,6 olurken ekim ayında cari fazlanın verildiği ve yıllık bazda cari açığın 40 milyar doların altına indiği görülmektedir. Enflasyonla topyekun mücadele programı kapsamında devreye giren indirim kararlarının etkisiyle, ekim ayında yüzde 25,24 olan enflasyon, kasım ayında düşüş trendine girerek yüzde 21,62 ‘ye kadar geriledi.
ASGARİ ÜCRETTE BEKLENTİLERİN ÜSTÜNDE ARTIŞ OLDU
Asgari ücrete enflasyonun üzerinde yüzde 26 oranında artış yapıldı ve net 2 bin 20 TL’ye yükseltildi. Son aylarda ekonomide yaşanılan zorluklara rağmen toplumun en düşük gelirlilerini ilgilendiren asgari ücrette artışa gidilmesi, yüksek enflasyon nedeniyle refah kaybının telafi edilmesi ve adil gelir dağılımı açısından son derece önemli bir adım oldu.
PEKİ 2019 YILINDA EKONOMİDE NELER BEKLENİYOR?
2018 yılında ekonomide yaşanılanlar ağırlıklı olarak dış faktörlere bağlı olarak gelişmiş ve dış faktörlerin katkısıyla şokların etkisi daha da derinleşmiştir. 2019 yılında da ekonomideki beklentilerin iç faktörlerin yanında dış faktörlere daha çok bağlı olacağını söyleyebiliriz.
ABD ve Çin arasında yaşanan ticaret savaşları hem küresel ticaret hacmini hem de ekonomik büyüme beklentilerini etkileyecektir.
Diğer taraftan FED’in faiz artış sayısının 2 veya daha az sayıda olması bizim gibi gelişmekte olan ülkeler için olumlu bir durum olacak. Özellikle de gelişmekte olan ülkelerin ihtiyaç duyduğu sermayenin maliyetinin yükseldiği bu dönemde faiz artış hızının düşmesi önemli.
Türkiye-ABD ilişkilerinin normalleşmesi ve başta da Suriye’deki gelişmelerin bir çatışma ya da risk oluşturma olasılığının azalması, ekonomi üzerindeki stresin azaltacağından ekonomik beklentileri pozitif etkilemesi bekleniyor.
Enerji fiyatlarının düşme eğiliminde olması bizim gibi yüksek enerji ithalatı olan ülkeler için iyi bir haber olacaktır. Petrol fiyatlarındaki bu düşüş 2018 yılı için önemli bir gelişme oldu ve yeni yılda da bunun devam edeceği beklentisi yüksek.
Tabii 2019 yılında ekonomide başta enflasyon, büyüme, cari açık, ihracat gibi göstergelerde belirlenen hedeflere ulaşılması, hem ekonomide kırılganlıkların azaltılması sağlanacak hem de reel kesimin kur artışı sonrasında karşı karşıya kaldığı ekonomik zorlukların daha da derinleşmesini önleyecektir.
Bu vesileyle tüm okurlarımın yeni yılını tebrik eder, yeni yılın sağlıklı ve başarılı bir yıl olmasını temenni ederim.
