Türkiye-Kırgızistan İş Forumu, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) işbirliğinde, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Kırgız Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu Başkanı Akylbek Japarov, TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, Kırgızistan TSO Başkanı Temir Sariev ve DEİK Başkanı Nail Olpak’ın katılımıyla gerçekleştirildi.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, iki ülke arasında ekonomik ve ticari ilişkilerde mesafeler alındığını, bunu daha yüksek seviyelere çıkarma arzusunda olduklarını söyledi.
Kırgızistan’ın son yıllarda büyük atılım ve reform sürecine girdiğine işaret eden Hisarcıklıoğlu, şöyle konuştu: “Kırgızistan’da çeşitli sektörlerde 500’e yakın Türkiye sermayeli firma faaliyet gösteriyor. Bu firmalarımız, binlerce Kırgız kardeşimize istihdam sağlıyor. Türk müteahhitleri Kırgızistan’da bugüne kadar yatırım bedeli 1 milyar dolar civarında 93 proje gerçekleştirdi. Bu projelerle firmalarımız, Kırgızistan’ın bağımsızlığından itibaren hayata geçirdiği kalkınma hamlesine destek verdi. Firmalarımızın Kırgızistan’da 1 milyar doları aşan yatırımlarından gurur duyuyoruz. İnşallah bu yeni dönemde çok daha başarılı projelere imza atacağımıza inanıyorum.”
Hisarcıklıoğlu, iki ülke arasındaki 5 milyar dolarlık ticaret hedefinin gerçekçi olduğunu ve bunun başarılacağına inandığını belirtti.
Kırgızistan’ın dost ve kardeş bir ülke olduğunu vurgulayan Hisarcıklıoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü: “Kırgızistan’a yapacağınız yatırımlarda ölçek sadece Kırgızistan pazarı değildir. Kırgızistan’a yapılan yatırımlar, Avrasya Gümrük Birliği sebebiyle çok daha geniş bir coğrafyaya ulaşmak demektir. Bu da 180 milyonluk bir pazar demektir. Ayrıca Kırgızistan Çin’e komşudur. Çin pazarı da göz ardı edilmemelidir. Orta ve uzun vadeli vizyonumuz da mutlak surette Türk Devletleri Teşkilatı bünyesinde kendi gümrük birliğimizin kurulması olmalıdır. Kırgızistan, Bağımsız Devletler Teşkilatı coğrafyasında Dünya Ticaret Örgütüne üye olan ilk ülkedir. Son 30 yılda yeniden şekillenen Avrasya siyasi haritası, bizlerin işbirliği içinde hareket etmesini zorunlu kılmaktadır.”
Hisarcıklıoğlu, Kırgızistan gümrüklerinin modernizasyonu için deneyimlerini aktarmaya hazır olduklarını dile getirerek, “TOBB olarak, Türkiye’nin kara gümrük kapılarını modernize ederek ihracatçılarımıza önemli maliyet avantajı sağladık. Aynı şeyi burada da yapmaya hazırız. Lojistik alanında da ciddi işbirliği fırsatları vardır. İkili ticaretin artması için taşıma maliyetleri azaltılmalı. Kara yoluna alternatif ulaştırma imkanları geliştirilmeli.” ifadelerini kullandı.
İpek Yolu’nun canlandırılmasının yeniden önem kazandığına işaret eden Hisarcıklıoğlu, “Orta Kuşak, bizim için öncelikli tercihtir. Böylelikle Hazar, Karadeniz ve Akdeniz birbirine bağlanacak, bölgemiz küresel ekonomiye daha güçlü şekilde entegre olacaktır. Diğer bir işbirliği alanı da Kırgızistan’da bulunan zengin su kaynaklarından elektrik üretilmesidir. Gerekli yatırım koşulları tesis edildikten sonra Kırgızistan’ın hidroelektrik potansiyelinin ekonomiye kazandırılması için ortak projeler geliştirebiliriz. Biz her fırsatta iş dünyası olarak üzerimize düşeni yapmaya hazır olduğumuzu ifade ediyoruz.” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz da yaptığı konuşmada, 6 Şubat depremlerinde yardıma koşan Kırgızistan’a, Kırgız halkına ve iş insanlarına teşekkür etti, bu dayanışmanın Türk milletinin hafızasında daima yerini koruyacağını söyledi.
Kırgızistan’ın 2023 yılında milli gelirinin 12 milyar doları aştığını, son üç yılda ortalama yüzde 7 büyüdüğünü anlatan Yılmaz, Kırgızistan’ın 2018-2040 için belirlediği Milli Kalkınma Stratejisi’nin gerçekleşmesinde Türkiye’nin elinden gelen tüm desteği sağlayacağını vurguladı.
“Türkiye olarak her platformda Kırgızistan’a, dost ve kardeş ülkeye her türlü desteği vermeye devam edeceğiz.” diyen Yılmaz, iki ülke arasındaki ticaret hacminin 2022 yılında bir milyar doları aştığını, 2023 yılında yüzde 42 artışla 1,6 milyar dolar seviyesine yükseldiğini, bu yıl 2 milyar dolar hedefine erişilebileceğini ve orta vadede 5 milyar doların hedeflendiğini dile getirdi.
Yılmaz, Türkiye’de yenilenebilir enerji, tarım teknolojileri, savunma sanayisi ve turizm alanları başta olmak üzere Kırgız iş insanları için pek çok fırsat sahasının bulunduğuna dikkati çekerek, şöyle devam etti: “Karşılıklı yatırımları arttırmamız, ticaretimizin gelişmesi anlamında da büyük katkı sunacaktır. Kardeş Kırgızistan’da ulaştırma altyapısına ciddi yatırımlar yapılması gerekiyor. Telekomünikasyon aynı şekilde, hidroelektrik, mikro karbon sanayi, mineraller, metal ve kıymetli taş madenciliği, tekstil, gıda işleme, tarım ürünleri, ambalaj sanayi ve turizm gibi çok geniş bir yelpazede yatırım fırsatları bulunmaktadır. Siz kıymetli Türk ve Kırgız iş insanlarımızın cesur adımlar atarak bu alanlarda daha fazla işbirliği yapmanızı, ortaklıklar geliştirmemizi tavsiye ve temenni ediyoruz”.
Konuşmaların ardından Türkiye ile Kırgızistan iş dünyası arasında çeşitli alanlardaki işbirliğine ilişkin 9 mutabakat zaptı imzalandı.
