Özbekistan, 2030 yılına kadar toplam 20 gigavat kapasiteli güneş ve rüzgar santralleri inşa ederek ihtiyacının önemli bir kısmını yeşil enerjiden sağlamayı hedefliyor.
Yıllık ortalama 80 milyar kilovatsaat elektriğin üretildiği Özbekistan, son yıllarda artan tüketim karşısında termik ve hidroelektrik santrallerin yanı sıra yenilenebilir kaynaklardan enerji üretimini arttırmayı amaçlıyor.
Özbekistan Enerji Bakanlığının verilerine göre hükümet, ülkede “yeşil enerji” sektöründe büyük projelerin inşasına yönelik yatırım programı başlattı.
Son yıllarda sanayi üretimi ve iç tüketimin çoğaldığı ülkede artan enerji talebini karşılamak için yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretilmesi hedefleniyor.
Özbekistan’da 2030’a kadar 20 gigavat kapasiteli güneş ve rüzgar santrali projelerinin hayata geçirilmesi ve “yeşil enerji”nin toplamdaki payının önemli ölçüde arttırılması öngörülüyor.
Son 3 yılda ülkede güneş ve rüzgar santralleri için 2 milyar dolardan fazla yabancı yatırım yapıldı, bu çerçevede Buhara, Cizzah, Kaşkaderya, Nevai, Semerkant ve Surhanderya illerinde toplam 2,6 gigavat üretim kapasiteli 9 güneş ve rüzgar enerjisi santrali devreye alındı.
Özbekistan, 2024’te 14 projenin daha hayata geçirilmesiyle yenilenebilir kaynaklardan üretilen yıllık elektrik enerjisi hacmini 10 milyar kilovatsaatin üzerine çıkarmayı planlıyor.
Bu çerçevede 11’i güneş ve 3’ü rüzgar olmak üzere 14 enerji santralinin inşa edilmesi sonucu bu yıl 1,5 milyar metreküplük doğal gaz tasarrufu sağlanması hedefleniyor.
Ülkede halen güneş ve rüzgar santralleri inşaatıyla ilgili 13 milyar dolarlık yatırım projeleri sürüyor. Projelerin hayata geçirilmesiyle 2030’da ülkede üretilen toplam elektrik kapasitesinin 120 milyar kilovatsaate çıkarılması hedefleniyor.
Bu çerçevede ülkenin Namangan bölgesinde Almanya’nın Hyper Partners ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin Tepelen Group Holding Limited şirketleri tarafından her birinin proje tutarı 350 milyon dolar olan iki güneş enerjisi santrali inşaatı çalışmaları sürerken 2025’te Buhara’da 2, 2026’da ise Karakalpakistan’da 4 rüzgar santrali inşa edilecek.
Ülke genelinde yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretiminin arttırılmasına ilişkin 2024-2026 yıllarında gerçekleştirilecek yatırım projeleri kapsamında 28 güneş ve rüzgar santralinin inşası, böylece ilk etapta bu santrallerde elektrik üretim kapasitesinin 2026’da 8 gigavata çıkarılması hedefleniyor.
“Özbekistan, günümüzde yenilenebilir enerji potansiyelinin sadece yüzde 10’unu kullanıyor”
Enerji uzmanı Alişir Hudaynazarov, son yıllarda gerçekleştirilmekte olan büyük değişim ve reformlar sonucu ülkede elektrik tüketimine talebin arttığını söyledi.
Hudaynazarov, yenilenebilir enerji sektörüne yeterli yatırım çekebilmek için ülkede serbest piyasa oluşturulmasının önemini vurgulayarak, hükümetin son dönemde bu kapsamda önemli adımlar attığını belirtti.
Bu çerçevede yasal altyapı için bazı kanunların kabul edildiğini ve uygun elektrik fiyatlarının oluşturulduğunu dile getiren Hudaynazarov, bunun sonucunda enerji sektöründe devlet-kamu ortaklığıyla çok sayıda yatırım projesinin başlatıldığını anlattı.
Hudaynazarov, ülkedeki doğal gaz üretiminin yeterli olmadığı Özbekistan’da yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretilmesinin en doğru yol olduğunu ve bunun için imkanların bulunduğunu vurguladı.
Özbekistan’da güneşli gün sayısının oldukça fazla olduğunu, bazı bölgelerde sürekli rüzgar estiğini belirten Hudaynazarov, “Özbekistan’da güneş ve rüzgar enerjisi üretim potansiyeli çok yüksek. Özbekistan, günümüzde yenilenebilir enerji potansiyelinin sadece yüzde 10’unu kullanabiliyor.” dedi.
