Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Kıbrıs Raporu’nda Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin (GKRY) sığınmacılara yönelik muamelesini eleştirerek, GKRY’ye uluslararası yükümlülüklerini yerine getirme çağrısında bulundu.
BM Genel Sekreteri Guterres’in dün gece BM Güvenlik Konseyi üyelerine iletilen ve Aralık 2023-Haziran 2024 dönemini kapsayan BM Kıbrıs Barış Gücü (UNFICYP) Raporu’na ulaştı.
Raporda, GKRY’nin mayıs ayında Suriyeli sığınmacıların iltica başvurularını askıya alma kararına atıfta bulunularak, bunun ardından UNFICYP ve BM Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin (BMMYK) acil insani yardım sağlamak zorunda kaldığı belirtildi.
GKRY’ye iltica başvurularının 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 46 azaldığına işaret edilen raporda, buna rağmen GKRY’nin iltica başvurularını askıya alma kararı verdiği kaydedildi.
Ada’ya yönelik sığınmacı hareketinin “karmaşık” olduğu ifade edilen raporda, Suriyeli sığınmacıların yüzde 82’sinin doğrudan teknelerle Ada’nın güneyine geldiği belirtildi. Raporda, Ada’daki “Yeşil Hat” üzerinden GKRY’ye geçiş yapmaya çalışan sığınmacı oranının yüzde 57’den yüzde 33’e gerilediği bildirildi.
GKRY yetkililerinin teknelere yönelik “engelleme” girişimlerinin de arttığı ifade edilen raporda, bazı sığınmacıların kaybolduğu, bazılarının ise hayatını kaybettiği aktarıldı.
Raporda, GKRY polis ve askerinin düzensiz göçü engellemek için ara bölgede “sürekli” mevcudiyet gösterdiğine işaret edilen raporda, UNFICYP ve BMMYK’nin GKRY’ye uluslararası mülteci hukuku uyarınca yükümlülüklerini hatırlattığı bildirildi.
GKRY hastanelere gelen sığınmacıları ara bölgeye geri itti
Raporda, uygulama sonucu aralarında 7 refakatsiz çocuğun da bulunduğu 29 sığınmacının ara bölgede mahsur kaldığı aktarıldı.
Ara bölgede mahsur kalan sığınmacıların baskı, cinsel istismar, cinsiyet temelli şiddet ve çok ciddi sağlık sorunlarına maruz kaldığının altı çizilen raporda, “Bu zorluklar ara bölgede aşırı sıcaklara maruz kalan sığınmacıların acilen GKRY’de hastanelere sevk edilmelerini zorunlu kılmıştır. Ancak GKRY defaatle bu sığınmacıları ara bölgeye ‘geri itmiş’ ve iltica ile koruma ihtiyaçlarını geri çevirmiştir.” ifadeleri kullanıldı.
Guterres’ten çağrı
BM Genel Sekreteri Guterres, raporda, aralarında çocukların da bulunduğu sığınmacıların kötü durumunu üzüntüyle karşıladığını belirterek, “Gerekli koruma sağlamadan geri itme ve tekneleri alıkoyma girişimlerini çok ciddi bir şekilde endişe verici buluyorum. Geri göndermeme ilkesine uyulmak zorunda.” ifadelerini kullandı.
Ara bölgede aralarında çocukların da bulunduğu mahsur kalan sığınmacıların durumu hakkında da endişe duyduğunun altını çizen Guterres, yakın dönemdeki gelişmelerin sığınmacılara gerekli desteğin verilmesinin önemini gösterdiğini vurguladı.
Guterres, GKRY’ye iltica başvurularını tekrar ele alma ve süreci yeniden başlatma çağrısında bulunarak, bunun aynı zamanda insan kaçakçılığı ve diğer düzensiz hareketleri engelleme konusunda etkili olacağını kaydetti.
