Cumhur İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye’de ilk kez yapılan ikinci tur oylamayla yeniden cumhurbaşkanı seçildi.
Rizeli bir ailenin çocuğu olan Erdoğan, 26 Şubat 1954’te İstanbul’da doğdu. Erdoğan, 1965’te Kasımpaşa Piyale İlkokulu’ndan, 1973’te ise İstanbul İmam Hatip Lisesi’nden mezun oldu.
Fark dersleri sınavını vererek Eyüp Lisesi’nden de diploma alan Erdoğan, üniversite öğrenimini de 1981’de mezun olduğu Marmara Üniversitesi İktisadi ve Ticari Bilimler Fakültesi’nde tamamladı.
Spora ve futbola ilgisiyle bilinen Erdoğan, Camialtı ve İETT kulüplerinde futbol oynadı, ancak babası, Erdoğan’ın profesyonel futbolcu olmasına izin vermedi.
Siyasete ilgisi nedeniyle lise ve üniversite yıllarında Milli Türk Talebe Birliği öğrenci kollarında aktif görev alan Recep Tayyip Erdoğan, 1976’da 22 yaşındayken Milli Selamet Partisi (MSP) Beyoğlu Gençlik Kolu Başkanlığı’na ve aynı yıl MSP İstanbul Gençlik Kolları Başkanlığı’na seçildi.
Erdoğan, 1978’de aslen Siirtli olan Emine Erdoğan ile evlendi. Erdoğan çifti, ikisi kız, ikisi erkek, dört çocuk sahibi oldu.
Recep Tayyip Erdoğan, 1980’e kadar partideki görevlerini sürdürürken, siyasi partilerin askeri darbeyle kapatıldığı 12 Eylül 1980 döneminde, özel sektörde bir süre müşavirlik ve üst düzey yöneticilik yaptı.
Siyasete Refah Partisiyle döndü
Refah Partisinin 1983’te kurulmasıyla siyasete geri dönen Erdoğan, 1984’te partinin Beyoğlu İlçe Başkanı, 1985’te İstanbul İl Başkanı ve MKYK üyesi oldu.
Refah Partisi tarafından İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na aday gösterilen Erdoğan, 27 Mart 1994’teki yerel seçimlerde yüzde 25,19 oy oranıyla seçimi ilk sırada tamamlayarak, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı seçildi.
Erdoğan, 12 Aralık 1997’de Siirt’te vatandaşlara hitap ederken okuduğu Ziya Gökalp’in “Asker Duası” adlı şiiri nedeniyle yargılandı ve hapis cezasına mahkum edildi. Aldığı ceza nedeniyle İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı görevine son verilen Erdoğan, 26 Mart 1999’da Pınarhisar Cezaevi’ne girdi, infaz yasası gereği 4 ay Pınarhisar Cezaevi’nde tutuklu kaldı.
Cezaevinden 24 Temmuz 1999’da tahliye olan Erdoğan, siyasi çalışmalarına devam ederek, “Erdemliler Hareketi” içinde yer alan isimlerle, 14 Ağustos 2001’de politik pozisyonunu “muhafazakar demokrasi” olarak tanımlayan Adalet ve Kalkınma Partisini (AK Parti) kurdu ve Kurucular Kurulu tarafından AK Parti’nin Kurucu Genel Başkanı seçildi.
Siyasi yasağın ardından Siirt’ten parlamentoya girdi
AK Parti, 2002 genel seçimlerinde yüzde 34,6 oy oranıyla, üçte ikiye yakın Meclis çoğunluğunu alarak, tek başına iktidara geldi. Siyasi yasağı devam eden Erdoğan, milletvekili olamadığı için 58. Hükümet, AK Parti Kayseri Milletvekili Abdullah Gül tarafından kuruldu.
Milletvekilliği adaylığının önündeki engelin yasal düzenlemeyle kaldırılması sonrasında Erdoğan, 9 Mart 2003’te Siirt’te yenilenen seçimlerde 22. Dönem Siirt Milletvekili oldu ve TBMM’ye girdi.
Erdoğan, 15 Mart 2003’te başbakanlık görevini Abdullah Gül’den devralarak, 59. Hükümeti kurdu.
AK Parti katıldığı tüm seçimlerde birinci sırada çıktı
Partisinin başında girdiği üç seçimde de oyunu artırmayı başaran Erdoğan, AK Parti’nin 22 Temmuz 2007 genel seçimlerindeki yüzde 46,6’lık oy oranıyla 60. Hükümet’i, 12 Haziran 2011’deki genel seçimlerindeki yüzde 49,8’lik oy oranıyla 61. Hükümet’i kurdu, üç kez başbakanlık koltuğuna oturdu.
AK Parti, Erdoğan liderliğinde girdiği 28 Mart 2004 yerel seçiminde yüzde 40,2, 29 Mart 2009 yerel seçiminde yüzde 38,6, 30 Mart 2014’teki yerel seçimlerde 45,5 ve son olarak 31 Mart 2019’daki yerel seçimlerde yüzde 44,06 oy aldı.
Anayasa değişikliğine ilişkin 21 Ekim 2007’deki referandumda yüzde 69, 12 Eylül 2010’daki anayasa değişikliğine ilişkin referandumda da yüzde 58 oranında “evet” çıktı.
Halk tarafından seçilen ilk cumhurbaşkanı oldu
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 10 Ağustos 2014’te birinci turu yapılan ve halkın ilk kez doğrudan cumhurbaşkanını belirlemek için sandık başına gittiği seçimlerde oyların yüzde 51,79’unu alarak, Türkiye Cumhuriyeti’nin 12. Cumhurbaşkanı seçildi.
Erdoğan, “Cumhurbaşkanı seçilenin partisi ile ilişiği kesilir” hükmü gereği, 27 Ağustos 2014’te yapılan AK Parti 1. Olağanüstü Büyük Kongresi’nin ardından, “Aşkımı, sevdamı, tutkumu, kavgamı önce Allah’a, sonra sizlere emanet ediyorum. Yeniden görüşmek, yeniden kavuşmak umuduyla” diyerek partisinden istifa etti.
Cumhurbaşkanı mazbatasını 28 Ağustos 2014’te alan Erdoğan, TBMM Genel Kurulu’nda yemin ederek görevine resmen başladı.
Recep Tayyip Erdoğan’ın cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından, AK Parti Kongresi’nde genel başkanlığa getirilen Ahmet Davutoğlu, 62. Cumhuriyet Hükümeti’ni kurma görevini aldı.
Davutoğlu’nun genel başkanlığını yaptığı AK Parti, 7 Haziran 2015 seçimlerinde birinci sırada yer aldı ancak tek başına iktidar olamadı. Koalisyon görüşmelerinden hükümet seçeneği çıkmaması üzerine seçimlerin yenilenmesine karar verildi ve 1 Kasım 2015’te yeniden seçmenler sandık başına gitti. 1 Kasım 2015 seçimlerinde de AK Parti, yüzde 49,50 oy oranıyla birinci oldu.
979 gün sonra partisine geri döndü
2014’teki Cumhurbaşkanı seçimi öncesinde, “Farklı bir cumhurbaşkanı olacağım, alıştığınız gibi Çankaya Köşkü’ne oturup suya sabuna dokunmadan her türlü yetkiye sahip olup, sorumluluk üstlenmeyen bir cumhurbaşkanı olmayacağım” diyen Erdoğan, daha sonra Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi olarak adlandırılacak başkanlık sistemine geçiş için çalışmalar yürüttü.
Binali Yıldırım’ın AK Parti Genel Başkanı olarak görev yaptığı 16 Nisan 2017’de yapılan referandumda, başkanlık sistemine geçilmesi yüzde 51,4 oyla kabul edildi.
16 Nisan’daki halk oylamasının ardından anayasa değişikliği ile cumhurbaşkanının parti üyeliğinin önündeki engel de kaldırıldı. Erdoğan, 2 Mayıs 2017’de, 979 günden sonra kurucusu olduğu AK Parti’ye gelerek üyelik beyannamesini imzaladı ve “beşinci çocuğum” dediği partisine yeniden üye oldu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın partisine üye olmasıyla, Türkiye’de 57 yıl sonra partili cumhurbaşkanlığı dönemi de tekrar başladı.
Erdoğan, 21 Mayıs 2017’deki AK Parti 3. Olağanüstü Kongresi’nde 1370 delegenin imzasıyla genel başkanlığa aday gösterildi ve AK Parti Genel Başkanlığı görevini Başbakan Binali Yıldırım’dan devraldı.
Türkiye, 24 Haziran 2018’de, hem cumhurbaşkanı hem de milletvekili seçimi için ilk kez aynı gün sandık başına gitti. Yüzde 52,38 oy alan Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin ilk Cumhurbaşkanı seçildi.
Cumhurbaşkanı ilk kez 2. tur oylamayla belirlendi
Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde 10 Mart 2023’te açıklama yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Anayasanın 116. maddesinin verdiği yetkiyle 18 Haziran’da yapılması gereken cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimlerinin 14 Mayıs’ta yenilenmesi kararını imzaladı.
Bu kararın Resmi Gazete’de yayımlanmasıyla seçim takvimi de işlemeye başladı.
Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Seçimi’nin yapıldığı 14 Mayıs’ta, Cumhur İttifakı’nın adayı Recep Tayyip Erdoğan, Millet İttifakı’nın adayı Kemal Kılıçdaroğlu, Ata İttifakı’nın adayı Sinan Oğan ile Memleket Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce, gerekli şartları sağlayarak aday oldu.
Ancak seçime üç gün kala Memleket Partisi Genel Başkanı İnce’nin adaylıktan çekilmesi üzerine üç aday yarışa girdi.
Resmi Gazete’de yayımlanan 14 Mayıs’taki Cumhurbaşkanı Seçimi’nin kesin sonuçlarına göre Erdoğan yüzde 49,52, Kılıçdaroğlu yüzde 44,88, Oğan yüzde 5,17, İnce ise yüzde 0,43 oranında oy aldı.
İlk turda hiçbir aday yüzde 50 artı 1 oy alamadığı için 28 Mayıs’ta seçmenler, en çok oy alan iki aday için yeniden sandık başına gitti.
Cumhurbaşkanı Seçimi’nin ikinci oylaması sonrası sandıkların yüzde 99,43’ü açılmışken ilan edilen kesin olmayan sonuçlara göre, Recep Tayyip Erdoğan yüzde 52,14’lük oy oranıyla yeniden cumhurbaşkanı seçildi.