Ankara’da Özbekistan Ankara Büyükelçiliği ile EkoAvrasya Vakfının ortaklaşa düzenlediği “Türkiye-Özbekistan Stratejik İlişkileri/Çok Boyutlu Gelecek Perspektifi” toplantısı gerçekleştirildi.
Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi’nde düzenlenen toplantıya, Ticaret Bakan Yardımcısı Mustafa Tuzcu, Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Yalçın Topçu, MHP Genel Başkan Yardımcısı ve Samsun Milletvekili İlyas Topsakal, Özbekistan Yatırım, Sanayi ve Ticaret Bakanı Yardımcısı Nazımcan Holmuradov ve EkoAvrasya Vakfı Başkanı Hikmet Eren katıldı.
Programda konuşan Tuzcu, Özbekistan’ın yaklaşık 36 milyon nüfusuyla Türk dünyasının en kalabalık ülkelerinden biri olduğunu belirtti.
Özbekistan’ın dış ticarette önemli bir ortak olduğunu kaydeden Tuzcu, Türkiye’nin de Özbekistan’ın en fazla ihracat yaptığı ülkeler arasında 3’üncü, ithalatında da 5’nci sırada yer aldığını aktardı.
Tuzcu, hedeflerinin Özbekistan’la ticaret hacmini 5 milyar dolara çıkarmak olduğunu ve Türkiye’nin bu ülkedeki yatırımlarının 1,5 milyar doları aştığını vurgulayarak, “Yaklaşık 2 bin firma, Özbekistan’da yatırım yapıyor. Özbekistan’da en çok yatırımı olan ülke konumundayız.” şeklinde konuştu.
Tuzcu, Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) 2040 vizyonuna atıfta bulunarak ortak para biriminden ortak sanayi bölgesine kadar somut projeleri hayata geçirme konusunda ortak perspektifleri olduğunu ve Özbekistan’la bu girişime öncülük ettiklerini kaydetti.
Güvenilir ortaklar olarak birbirini tamamlayan sektörlerde işbirliğini artırdıklarını ve bunlara yeni boyutlar eklediklerini belirten Tuzcu, Özbekistan ile ikili ilişkileri ve bölgesel diyaloğu sürdüreceklerini dile getirdi.
Tuzcu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev başkanlığında Ankara’da yapılacak Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi 3. Toplantısı’na işaret ederek, toplantıda onlarca anlaşmanın imzalanacağını söyledi.
Türkiye-Özbekistan ilişkileri
Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Topçu, Özbekistan ile Türkiye’nin tek millet ve iki devlet olduğunu vurguladı.
Özbekistan’ın medeniyet beşiği olduğunu aktaran Topçu, iki ülke arasındaki ilişkilerin 2017’den bu yana stratejik düzeyde hızla arttığını ifade etti.
Topçu, Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi 3. Toplantısı’nda dünyanın refahı ve güvenliğini ilgilendiren çok önemli kararlar alınacağını belirtti.
İki ülke arasındaki işbirliğinin geliştirilmesi için yetkililerin çalıştığını dile getiren Topçu, ayrıca İsrail’in 7 Ekim 2023’ten bu yana çocuklara ve sivillere yaptığı soykırımı nefretle kınadığını söyledi.
Özbekistan’da artan Türk yatırımları
Özbekistan Yatırım, Sanayi ve Ticaret Bakan Yardımcısı Holmuradov da Özbekistan ve Türkiye arasındaki kardeşliğin ve değerlerin saygıyla büyüdüğünü söyledi.
Son 5 yıl içinde iki ülke arasında ticaret hacminin 1,3 kat arttığını belirten Holmuradov, 2023’te ticaret hacminin 3,1 milyar dolara ulaştığını ifade etti.
Holmuradov, “Son 5 yılda Özbekistan’daki Türk yatırımcı şirketlerin sayısı 3 katına çıktı ve ülkede şu an 1898 Türk firması faaliyet göstermektedir.” dedi.
Özbekistan’da ticaret ortamının oluşturulması ve bunun desteklenmesi için çalışmaları olduğunu aktaran Holmuradov, yakın tarihte yatırımlar hakkındaki kanunun yürürlüğe gireceğini, bu sayede Özbekistan’daki yatırım ortamının geliştirileceğini ve uluslararası ticaret merkezlerinin standartlarına uyumlu olacağını söyledi.
Holmuradov, “Özbekistan, kardeş ülke Türkiye için her zaman güvenilir bir ortak ve güvenilir bir ülke olacaktır.” diye konuştu.
MHP Genel Başkan Yardımcısı Topsakal da Özbekistan’la ilişkilerin ekonominin ötesinde olduğunu vurgulayarak, ülkeler arasındaki birlikteliğin yalnızca devletlerin birbirini desteklemesiyle değil, tecrübeli insanların verdikleri tavsiyelerle de ilerleyeceğini söyledi.
Topsakal, bölgedeki ticaret yollarının önemine dikkati çekerek, Azerbaycan ve Nahçıvan yolunun açık olmasının ticaretin gelişmesi açısından önemli olduğunu kaydetti.
Ülkeler arasındaki ticaretin gelişmesi için “tarihsel yolların” açık olması gerektiğine dikkati çeken Topsakal, bu nedenle Zengezur Koridoru’nun Türkiye için “olmazsa olmazı” olduğunu ve alternatifinin “İran olmadığını” söyledi.
“Türkiye ve Özbekistan, Avrasya’nın kalbinde yer alan iki kardeş ülke”
EkoAvrasya Vakfı Başkanı Eren, “Türkiye ve Özbekistan, Avrasya’nın kalbinde yer alan iki kardeş ülke olarak sadece coğrafi değil aynı zamanda kültürel ve tarihi bağlarla da birbirine bağlı.” dedi.
Bu iki kardeş ülkenin son yıllarda ilişkilerini daha da derinleştirdiğini dile getiren Eren, özellikle Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Özbekistan Cumhurbaşkanı Mirziyoyev’in vizyoner liderliğinde iki ülke arasındaki stratejik işbirliğinin gittikçe güçlendiğini vurguladı.
Eren, özellikle Orta Asya ve Avrasya’da iki ülke arasındaki işbirliğinin bölgesel barış ve istikrarı sağlamada önemli rol oynayacağını kaydederek ülkeler arasındaki ekonomik, siyasi ve sosyal ilişkilerin güçlendirilmesinin, halkların refahını artıracağını belirtti.
Türkiye ve Özbekistan’ın sosyal ve kültürel alandaki işbirliklerine de değinen Eren, eğitim ortaklıklarının gelecek nesillerin birbirini anlamasına katkıda bulunduğunu ve halklar arasındaki bağı kuvvetlendirdiğini söyledi.
Toplantıda ayrıca ülkeler arasındaki iyi niyet ve dostluk ortamının geliştirilmesine katkıda bulunduğu çalışmalarından dolayı Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Akın Levent’e “Avrasya Hizmet Ödülü” takdim edildi.
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Öğretim Üyesi ve EkoAvrasya Vakfı Danışma Kurulu Üyesi Prof. Dr. Toğrul İsmayıl’ın moderatörlüğünü üstlendiği “Türkiye – Özbekistan Stratejik İlişkileri/Çok Boyutlu Gelecek Perspektifi” konulu panel, Anadolu Üniversitesi öğretim Üyesi ve EkoAvrasya Vakfı Mütevelli heyeti üyesi Prof. Dr. Zülfikar Bayraktar, Özbekistan Dışişleri Bakanlığı Uluslararası İlişkiler Enformasyon ve Analiktik Merkezi Başkanı Sancar Valiyev, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İİBF Dekanı Prof. Dr. Fırat Purtaş, Türkiye – Nepal İş Konseyi Başkanı Cem Aker ve Özbekistan Ankara Büyükelçiliği Ticari Müsteşarı Maşrab Mamirov’un sunumları ile devam etti.
