Erzincan Valiliği, Erzincan Belediyesi, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi ve Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı iş birliğiyle düzenlenen Türkiye Yüzyılında I. Uluslararası Türk Diasporası Sempozyumunun açılışı görkemli törenle gerçekleştirildi.
Prof. Dr. Erdoğan Büyükkasap Kongre ve Kültür Merkezi’nde gerçekleşen programa; Erzincan Valisi Doç. Dr. Hamza Aydoğdu, Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Dr. Batuhan Mumcu, Erzincan Milletvekili Süleyman Karaman ve Mustafa Sarıgül, Erzincan Belediye Başkanı Bekir Aksun, 3. Ordu Komutanlığı İdari Kurmay Yarbaşkanı Tuğgeneral İsmail Yayan, Atatürk, Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanı Prof. Dr. Derya Örs, Yurt Dışı Türkler ve Akraba Topluluklar Birliği Başkanı Abdullah Eren, Hakim ve Savcılar Kurulu 1. Daire Başkanı Halil Koç, Ankara Başsavcı Vekili Ahmet Altun, Erzincan Cumhuriyet Başsavcısı Dr. Ali Öztürk, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Akın Levent, Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Osman Mert, Türk Tarih Kurumu Başkanı Prof. Dr. Yüksel Özgen, TÜBA Genel Sekreteri Mete Kurt, Avrupa Birliği Dış İlişkiler Genel Müdür Tuğba Korkmaz, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkan Yardımcısı Mahmut Çevik, Yunus Emre Enstitüsü Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Abdullah Kutalmış Yalçın, Azerbaycan Diaspora Komitesi Başkan Yardımcısı Elşad Aliyev, Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkan Yardımcısı Prof. Dr. İlyas Topsakal, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Süleyman Kızıltoprak, Erzurum Teknik Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Bülent Çakmak, Afyon Kocatepe Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Karakaş, Malatya İnönü Üniverstesi Rektörü Prof. Dr. Nusret Akpolat, Malatya Turgut Özal Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Recep Bentli, İpek Yolu Medya Grubu Başkanı Seyfullah Türksoy, EkoAvrasya Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Hikmet Eren, TÜRKSİT Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Kurnaz, il protokolü, kamu kuruluş müdürleri, akademik ve idari personel, öğrenciler ve davetliler katıldı.
Saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın okunması ile başlayan programda Son Başbakanımız Sayın Binali Yıldırım’ın çevrim içi bağlanarak Türkiye Yüzyılında I. Uluslararası Türk Diasporası Sempozyumu’nun önemine dikkat çekti. Son Başbakan Yıldırım ‘‘Bugün bu önemli etkinlikte sizlerle beraber olmayı çok arzu ettim. Yoğun programımdan dolayı orada bulunamasam da teknolojinin imkanlarını kullanarak sizlerleyim. Türkiye Yüzyılında I. Uluslararası Türk Diasporası Sempozyumu’nda emeği geçen herkese teşekkür ederek hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum. Diaspora denince aklımıza gelen bir milletin evlatlarının kendi ülkeleri dışında yaşamasıdır. Bugün dünyada Türk diasporasının varlığı 30 milyon üzerinde olduğu tahmin edilmektedir. Yüzden fazla ülkenin nüfusundan fazla bir oluşuma hitap eden Türk diasporası oldukça önemlidir. Yurt dışında varlığını sürdüren veya sürdürmek zorunda olan vatandaşlarımızı kendi hayat şartlarını iyileştirmek ve kültürlerini yaşatmak adına büyük bir çaba harcamaktadır. Ayrıca yaşadıkları ülkeler ile kendi ülkeleri arasında köprüler kurmaktadır. Bu durum ise ülkeler arası ilişkilerin dostane bir şekilde oluşmasına imkân tanır. Diaspora ile beraber ülkelerin turizm ve kültür bakımından tanıtılması sağlanır. Bütün Türk dünyası teşkilatının gözü kulağı Türkiye’dedir. Türk dünyasının tüm dünyada tanıtılmasını sağlayan diaspora hem siyasi hem de ekonomik anlamanda çok büyük bir önem teşkil etmektedir. Bu nedenle Türkiye Yüzyılında I. Uluslararası Türk Diasporası Sempozyumu’nun hayata geçmesinde emeği olan Erzincan Valiliğimize, Yurtdışı Türkler Başkanlığına ve sempozyuma ev sahipliği yapan Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesine teşekkür ediyorum” dedi.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz da çevrim içi bağlanarak Türkiye Yüzyılında I. Uluslararası Türk Diasporası Sempozyumu’nun ehemmiyetine vurgu yaptı. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz ‘‘Yoğun programımdan dolayı aranızda bulunamamaktan duyduğum üzüntüyü sizlerle paylaşmak istiyorum. Bugün Erzincan’da sadece bir sempozyum başlatmıyoruz. Bir milletin binlerce kilometre uzaklarda da olsa köklerine olan bağlılığını ve birlikte kuracağımız geleceğe olan inancımızı ifade ediyoruz. Dünyanın her coğrafyasında 7 milyondan fazla vatandaşımız, Türkiye’nin küresel sahadaki temsilcileri olarak bulundukları topraklara kök salmıştır. Türk diasporasını vatan sevgisini yüreklerinde taşıyan vatandaşlarımızdan öğreniyoruz. Diasporamızın kökleri Orta Asya’ya dayanan ortak tarih, dil, kültür ve medeniyet birikimiyle Türk dünyasının ayrılmaz bir parçası olarak hareket ediyor. Sayın Cumhurbaşkanımızın her fırsatta dile getirdiği gibi ‘‘Türk diasporası sadece bulundukları ülkelerde değil, tüm dünyada Türkiye’nin gönüllü elçileri olarak önemli bir misyon üstlenmiş durumdadır”. Bu vesile ile Türkiye Yüzyılında I. Uluslararası Türk Diasporası Sempozyumu’nun gerçekleşmesinde emeği bulunan herkese teşekkürlerimi iletiyor, sempozyumun başarılı bir şekilde sonuçlanmasını temenni ediyorum” dedi.
Konuşmaların ardından Azerbaycan Devlet Sanatçısı Naibe Şahmammadova tarafından hazırlanılan müzik dinletisi yapıldı. Daha sonra kürsüye gelen Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Akın Levent, konuşmasına sempozyumun Türk diasporasının güncel sorunlarını tartışmayı, diasporayı güçlendirmeyi ve geleceği ile ilgili bir perspektif sunmayı amaçladığını belirterek başladı. Rektör Levent; ‘‘Anadolu’da bir dünya üniversitesi şiarıyla kurulan ve bu doğrultuda emin adımlarla yürüyen üniversitemiz, 2022’de son Başbakanımız Sayın Binali Yıldırım Bey’in himayelerinde Uluslararası Türk Dünyası Sempozyumuna ev sahipliği yapmış, bugün de o sempozyumun sonuç bildirgelerinin bir maddesi olan Türk Diasporası sempozyumu gerçekleşmektedir. Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘‘Güçlü Diaspora, Güçlü Türkiye” söylemi bu sempozyumun icrasına ilham kaynağı olmuştur. İnanıyorum ki siz değerli katılımcıların buradaki fikirleri, diasporamızı güçlendireceği gibi, ülkemize; uluslararası siyasette, ticarette, ekonomide, kültürde, sanatta ve daha pek çok alanda büyük katkılar sağlayacaktır” dedi.
Türk Dünyasının büyük düşünürü merhum Gaspıralı İsmail’in, ‘‘Dilde, işte, fikirde birlik” sözleri ve hedefi adım adım gerçekleştiğine vurgu yaparak konuşmasına devam eden Rektör Levent: ‘‘Türk Devletler Teşkilatı, Aksakallar Konseyi Başkanı, Son Başbakan Sayın Binali Yıldırım’ın, Erzincan’a Türk Dünyasının Davos’u demeyeceğim, çünkü bizim Davos’tan daha güzel Ergan Dağımız var, sözleriyle Erzincan’ımızı Türk Dünyasının Ergan’ı yapmak gibi büyük bir arzusu ve yoğun gayreti olduğunu biliyoruz. Kendilerinin himayeleri ve gayretleriyle bu amaca adım adım yaklaşmış bulunmaktayız” ifadelerini kullandı. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün ‘‘Taş Kırılır, Tunç Erir, Ama Türklük Ebedidir!” sözleriyle konuşmasına son verdi.
Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkan Yardımcısı Mahmut Çevik ise konuşmasında sempozyumda emeği geçenlere şükranlarını sunarak başladı. Türkiye’nin uluslararası alanda güç ve itibar kazandığını belirten Çevik, Türk milletinin dünyanın her yerinde dayanışma içerisinde olması gerektiğinin altını çizdi. 21. yüzyılının Türk dünyasının yükselişine daha yakından tanıklık edeceğine de dikkat çeken Çevik: ‘‘Türk dünyası ile ilgili kuruluşların artığını hepimiz görüyoruz. Bu kuruluşların sürdürülebilir projeleri 21. yüzyıla istikamet çizecektir. Bu engellenemez bir diriliş ve yükseliştir. Türklerin hakkını gözetmek ve korumak, kimlik muhafazasına katkıda bulunma, iktisat ve ticaret alanında destekte bulunma, kültürel değerlerini koruma yaşatma sanat ve spor faaliyetleri canlı tutma hedefleri daha da yükseltmeli. Bu amaç için istikrar yapılacak sunumlar ve bildirimler Türk diasporası için yol gösterecektir” ifadelerini kullandı.
Yunus Emre Enstitüsü Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Abdullah Kutalmış Yalçın ise ‘‘Yunus Emre Enstitümüz kadim Türk kültürünü anlatmaya çalışan değerli bir kurumumuzdur. Şu an yetmişe yakın ülkede doksana yakın şube ile ülkemizin ve Türk dünyasının faaliyetlerini etkin bir şekilde yürütüyoruz. İçerisinde bulunduğumuz Türkiye Yüzyılında I. Uluslararası Türk Diasporası Sempozyumu ise Türk dünyasının tanıtımı ve çeşitli faaliyetlerinin bilimsel bir zeminde inşa olmasına fayda sağlayacaktır” dedi.
Yurt Dışı Türkler ve Akraba Topluluklar Birliği Başkanı Abdullah Eren konuşmasında ilk olarak Türk Diasporasının çok büyük bir topluluk olduğuna dikkat çekti. 1960’lı yıllardan sonra anlaşmalar ile yurt dışına yerleşmiş bir Türk diasporası olduğunu ve bunun dışında Türk Devlet Teşkilatı ülkeleri içinde yaşayan bir diasporanın olduğunu söyledi. Eren, birlik ve beraberliğimizi korumak için önemli çalışmalar yapıldığını ve bu sempozyumun da bu açıdan kıymetli olduğunu belirtti. Yapılan çalışmaların ortak noktasının dilde, işte ve fikirde birlik olduğunu söyleyerek konuşmasını tamamladı.
Azerbaycan Diaspora Komitesi Başkan Yardımcısı Elşad Aliyev ise yaptığı konuşmada Türk dünyasının istek ve ihtiyaçlarının Azerbaycan’ın en önemli gündem maddesi olduğunu söyledi. Başkan Yardımcısı Aliyev ‘‘Azerbaycan ve Türkiye kardeşliğinin gelecek nesiller tarafından da çok daha iyi bir şekilde yürütüleceğini düşünüyorum. Türkiye’nin derdi Azerbaycan’ın derdi, Türkiye’nin sevinci Azerbaycan’ın sevincidir. Karabağ’da elde edilen şanlı zafer sadece Azerbaycan’ın değil, Türkiye’nin ve Türk dünyasının zaferidir” dedi. Türkiye ve Azerbaycan arasında imzalanan resmi anlaşmalar ile iki ülkenin her alanda ki beraberliğinin devam edeceğinin göstergesidir diyen Başkan Yardımcısı Aliyev, Türkiye Yüzyılında I. Uluslararası Türk Diasporası Sempozyumu’nun Türk dünyasına hayırlı olmasını temenni etti.
Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanı Büyükelçi Prof. Dr. Derya Örs yaptığı konuşmada ‘‘ Bugün Türk dünyasının kalbi Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesinde atıyor. Erzincan Valisi Doç. Dr. Hamza Aydoğdu ve Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Akın Levent’in himayelerinde gerçekleşen Türkiye Yüzyılında I. Uluslararası Türk Diasporası Sempozyumu’nun hayırlara vesile olmasını diliyorum dedi. Başkan Örs son olarak Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi’nin 2024-2025 akademik açılışını da tebrik ederek yeni eğitim yılının başarılı bir şekilde geçmesini temenni etti.
Güzel Sanatlar Fakültesi Dekanı Prof. Mehmet Kavukçu Türkiye Yüzyılında I. Uluslararası Türk Diasporası Sempozyumu kapsamında gerçekleştirdiği ‘‘Diaspora Şeridi” isimli performans hakkında bilgi verdi. Dekan Kavukçu ‘‘Çocuklarımızın her yaşta sanatsal yetkinliklerini geliştirmek amacıyla yola çıktığımız bu performans yaşamımızın farkındalığını anlamak amacıyla da gerçekleştirilmiştir” dedi. Dekan Kavukçu’nun konuşmasının ardından ‘‘Diaspora Şeridi” isimli performans, Ziya Gökalp İlkokulu’ndan 300 öğrencinin katılımıyla gerçekleştirildi.
Erzincan Belediye Başkanı Bekir Aksun ise konuşmasında, Türk Diasporası’nın tarihte bilinen ilk örneklerden birini Anadolu’ya gelen Alperenler olduğunu belirtti. Alperen nesillerin, yetişmesi ve dünya coğrafyasına yayılabilmesi ile Türklüğün kudretini tüm dünyaya gösterebilmeyi mümkün kılınacağını belirtti. Son olarak Başkan Aksun, Türkiye Yüzyılında 1. Uluslararası Türk Diasporası Sempozyumu’nda dünyaya verilecek mesajın sadece sınırları birleştirmek olmadığını, gönülleri birleştirerek Türk milletinin idealini gerçekleştirmek arzusu olduğunu söyledi.
Erzincan Milletvekili Mustafa Sarıgül konuşmasına dünyanın birçok noktasından gelenek, görenek ve diasporasını yaşatmak için gelen herkese selamlarını ileterek başladı. Sarıgül, Filistin halkının diasporasını temsilen polis okulu öğrencilerinin sempozyumda olduğuna dikkat çekerek, dünyanın Filistin halkına yapılan zulümde sessiz kaldığını belirtti. Bu açıdan Türkiye Yüzyılında I. Uluslararası Türk Diasporası Sempozyumu’nun önemine dikkat çekerek emeği geçen tüm paydaşlara teşekkür etti.
Erzincan Milletvekili Süleyman Karaman ise düzenlenen diaspora için ‘‘Bu anlamlı etkinlik yurt dışındaki vatandaşlarımızın sorunlarını çözmek, onları ülkemizle bağımlılığını güçlendirmek açısından önemlidir. Türk Diasporası, Türkiye’nin zenginliğini, ekonomik gücünü ve sosyal dayanışmayı dünyaya taşıyacaktır. Yurt dışındaki vatandaşlarımız bulundukları ülkelerin gelişmesine katkı sağlarken, aynı zamanda ülkemizde bağlamlılığını yüksek tutmaktadır. Bu nedenle yapılan bu sempozyum, yurt dışında yaşayan Türk milletinin birbirine bağlılığını güçlendirmek ve sorunları çözmek için önemlilik arz etmektedir” dedi.
Türkiye Yüzyılında I. Uluslararası Türk Diasporası Sempozyumu için Erzincan’da bulunan Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Dr. Batuhan Mumcu, Türk diasporasının önemine vurgu yaparak başladı. Bakan Yardımcısı Dr. Batuhan Mumcu, Türk vatandaşlarının bulunduğu toplumlarda karşılaştıkları zorlukların üstesinden gelme ihtiyacına dikkat çekti. Diasporanın ekonomik, sosyal ve siyasi alanlarda kritik roller üstlendiğini ve bu toplulukların karşılaştığı sorunlara çözüm bulma sorumluluğunun da altı çizildi. Kültürel farklılıklar, kimlik sorunları ve hakların korunması gibi konuların bu sempozyumla gündeme geleceğini belirten Mumcu, Kuzey Kıbrıs Türklerinin haklarının korunması ve Kıbrıs meselesinin çözümü için önemli adımlar atılmasının da sempozyumda vurgulanacak başlıklar altında yer aldığını söyledi. Son olarak Mumcu, sempozyum sonunda gerçekleşecek olan İslamofobi ve Türkofobi konularında hazırlanan bildirgenin imzalanması, bu mücadelede belirleyici bir yol haritası sunması açısından önemli olduğunu kaydetti.
Güzel Sanatlar Fakültesi Dekanı Prof. Mehmet Kavukçu Türkiye Yüzyılında I. Uluslararası Türk Diasporası Sempozyumu kapsamında gerçekleştirdiği ‘‘Diaspora Şeridi” isimli performans hakkında bilgi verdi. Dekan Kavukçu ‘‘Çocuklarımızın her yaşta sanatsal yetkinliklerini geliştirmek amacıyla yola çıktığımız bu performans yaşamımızın farkındalığını anlamak amacıyla da gerçekleştirilmiştir” dedi.
Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkan Yardımcısı Prof. Dr. İlyas Topsakal, düzenlen sempozyumla ilgili olarak ‘‘Türkiye Yüzyılında I. Uluslararası Türk Diasporası Sempozyumu devam niteliğinde toplantı olması bizler için çok önemli. Geleceğin Diasporası ve Türk kimliği bu sempozyumda belirlenecek. Türk Devlet Teşkilatında ortak alfabeye geçiş ile ilgili aldığımız karar bizleri çok mutlu etti. Konuştuğumuz dil niyetimizi, geçmişimizi ve geleceğimizi belirler. Bu nedenle Türkçemize sahip çıkmalı ve korumalıyız. Bu sempozyumun hayata geçmesinde emeği geçen Rektörümüz Prof. Dr. Akın Levent başta olmak üzere tüm paydaşlara teşekkürlerimi iletiyorum” dedi.
Erzincan Valisi Doç. Dr. Hamza Aydoğdu Türkiye Yüzyılında I. Uluslararası Türk Diasporası Sempozyumu kapsamında gerçekleştirdiği konuşmasında ‘‘Bu bilim şöleninin Türk Dünyasında ortak alfabenin kabul edildiği bir zaman dilimine gelmesi Türk Diasporası ve coğrafyasındaki kültürel iş birliğinin dalga dalga yayıldığının bir işaretidir. Ömrünü Türk Milletinin terakkisi için feda eden Türk münevverlerinden İsmail Gaspıralı’nın ‘‘dilde, fikirde, işte birlik” vecizesi bugünün de anlam ve önemine uygun olarak sizlerin ve Türk gençliğinin şahsında geleceğe dair umutlarımızı artıyor. Bu vesile ile sempozyumda yapılacak tüm çalışmaları önemsiyorum. Türk dilimiz dünyada yürüyen diller arasında en önde gelmektedir. Dünyanın her coğrafyasında Türk dünyasının bir ferdini görmeniz mümkündür. Bugün Türk milleti tek bir coğrafyaya sığmıyor ve Türk diasporası gücünü giderek artırıyor. Sempozyuma katkılarını ve çalışmalarını sunmak üzere gelen tüm misafirlerimiz, bütün Erzincan’ın misafiridir. Son olarak Türkiye Yüzyılında I. Uluslararası Türk Diasporası Sempozyumu’nun hayata geçmesinde emeği bulunan tüm mesai arkadaşlarıma teşekkür ediyorum” dedi.
Protokol konuşmalarının ardından Türkiye Yüzyılında 1. Uluslararası Türk Diasporası Sempozyumu’na katkı sunan kurum temsilcilerine Erzincan Valisi Doç. Dr. Hamza Aydoğdu, Erzincan Belediye Başkanı Bekir Aksun ve Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Akın Levent tarafından hediye takdimi yapıldı.